Κοινωνική απομόνωση και αντιμετώπισή της

Το παρακάτω άρθρο καλύπτει το θέμα της κοινωνικής απομόνωσης σε όλες τις ηλικίες, τις παρενέργειές της, τα συμπτώματά της και το πώς μπορεί ο καθένας μας να την αντιμετωπίσει.

Τι είναι η κοινωνική απομόνωση; 

Κοινωνική απομόνωση είναι η κατάσταση που περιέρχεται ένα άτομο κατά την οποία βρίσκεται απομονωμένο τόσο απ’ το συγγενικό όσο κι απ’ τον κοινωνικό του περίγυρο μ’ επιπτώσεις κυρίως στην ψυχολογία και τη συμπεριφορά του απέναντι στους οικείους του.

Πώς εκδηλώνεται, ποια τα συμπτώματά της;

Σ’ εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις η απομόνωση είναι αποτέλεσμα προσωπικής ευθύνης κι επιλογής, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι και η μόνη αιτία που απομονώνεται ένα άτομο. Είναι μια κατάσταση που εκδηλώνεται σ’ άντρες και γυναίκες, κι απλά άλλοι το βιώνουν σε μεγαλύτερο κι άλλοι σε μικρότερο βαθμό. Τα συμπτώματά της από άνθρωπο σε άνθρωπο διαφέρουν. Αρκετοί πάσχοντες χαρακτηρίζονται από έντονο στρες, θλίψη, θυμό και στις πολύ ακραίες περιπτώσεις από επιθυμία του υποκειμένου να κάνει κακό στον εαυτό του π.χ. ν’ αυτοκτονήσει. Στα πιο ήπια συμπτώματα περιλαμβάνονται η απώλεια ενδιαφέροντος σε αγαπημένα χόμπι και δραστηριότητες που παλιότερα τραβούσαν το ενδιαφέρον του ασθενούς, το να χάνει μαθήματα και παραδόσεις στο σχολείο, το πανεπιστήμιο ή κι ακόμα χειρότερα να μην πηγαίνει στην εργασία του. Ακόμα ο πάσχων νιώθει απόρριψη και ότι κανείς δε τον θέλει, καθώς και ότι όλοι τον σχολιάζουν αρνητικά πίσω απ’ την πλάτη του και κυρίως αρχίζει κι αναλώνεται συνέχεια στα ίδια θέματα θυματοποιώντας έτσι τον εαυτό του και επιρρίπτοντας ευθύνες στους άλλους. Επίσης η μοναξιά δεν αποκλείεται να οδηγήσει ακόμα και σε βαριάς μορφής κατάθλιψη με πολύ χειρότερα συμπτώματα. Αξίζει να συμπεριληφθούν και τα λεγόμενα ψυχοσωματικά συμπτώματα που εκδηλώνονται με πόνους σε διάφορα μέρη του σώματος όπως την καρδιά, το στέρνο ή την πλάτη.

Αποτελέσματα της κοινωνικής απομόνωσης

Τ’ αποτελέσματα της ανωτέρω κατάστασης είναι ιδιαίτερα επιζήμια για την ανθρώπινη ψυχολογία. Κάποιος που έχει περιέλθει σ’ αυτήν τα νιώθει πάρα πολύ έντονα, μερικά απ’ τα οποία είναι τ’ ακόλουθα: Σε πρώτη φάση ο ασθενής χάνει την αυτογνωσία του με το να πιστεύει ότι θα μείνει μόνος σ’ όλη του τη ζωή και ότι δε θα βρει ποτέ ανθρώπους άλλους να συναναστραφεί. Άλλοτε εκνευρίζεται πάρα πολύ εύκολα μ’ αποτέλεσμα να οδηγείται σε μια βίαιη κι εχθρική συμπεριφορά απέναντι σε άλλους και ιδίως στους οικείους του. Επίσης χάνει την αυτοπεποίθησή του κι αισθάνεται έντονη ηττοπάθεια, καθώς θεωρεί ότι δεν αξίζει για κανέναν και για τίποτα, πράγμα που τον κάνει να θέλει να παραιτηθεί απ’ όλους τους τομείς δραστηριότητάς του, ακόμα κι από πράγματα που κάποτε τον ευχαριστούσαν. Η κοινωνική μοναξιά οδηγεί συν τοις άλλοις και σ’ έντονη εσωστρέφεια, κάνοντάς τον μη εκδηλωτικό ως προς τα συναισθήματά του και να του δημιουργεί την ακατάπαυστη επιθυμία να κλείνεται μονίμως στο σπίτι και να μη βγαίνει ποτέ έξω. Πολλοί άνθρωποι ωστόσο συγχέουν την έννοια της κοινωνικής μοναξιάς μ’ αυτήν της κατάθλιψης. Παρόλο που είναι δυο έννοιες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους η μία δεν παύει να ‘ναι αποτέλεσμα της άλλης με τις ίδιες ψυχολογικές επιπτώσεις.

Τρόποι αντιμετώπισης της κοινωνικής μοναξιάς

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για ν’ αντιμετωπίσει κανείς το δυσεπίλυτο αυτό πρόβλημα, μερικοί απ’ τους οποίους είναι οι εξής: Να το συζητάει μόνο μ’ ανθρώπους του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος κι αν κι εφόσον το επιθυμεί από κοινωνικής άποψης να το λέει μόνο στους πολύ κοντινούς του φίλους, γιατί το γεγονός ότι αποτελεί γι’ αυτόν ένα σοβαρό πρόβλημα, οι περισσότεροι το θεωρούν κάτι τελείως ασήμαντο και γι’ αυτό αδιαφορούν. Επιπλέον καλό θα ήταν να επισκέπτεται και ειδικούς επιστήμονες που θα του δώσουν την κατάλληλη βοήθεια κι αγωγή (αν χρειαστεί) για να θεραπευτεί και να προχωράει αισιόδοξα κοιτώντας μπροστά. Όμως, όπως προαναφέρθηκε υπάρχουν κι ορισμένες περιπτώσεις που η μοναξιά είναι αποτέλεσμα και προσωπική επιλογή. Τότε το άτομο οφείλει να δει τι ήταν αυτό που επέφερε τη διακοπή των σχέσεών του με τους άλλους, χωρίς να επιρρίπτει ευθύνες σε κανέναν, να κάνει την αυτοκριτική του, για να δει τι σφάλματα πιθανώς να έκανε και πολύ περισσότερο ν’ αποκτά εμπειρίες που θα τον οδηγήσουν σε καλύτερες επιλογές και συναναστροφές μελλοντικά.

Συνοψίζοντας

Τέλος αξίζει και πάλι να τονιστεί ότι η κοινωνική μοναξιά-απόρριψη είναι μια κατάσταση που κανείς μας δε θα ‘θελε να βιώσει, όμως οφείλουμε να ‘μαστε προσεκτικοί στις επιλογές και τη συμπεριφορά μας , ώστε να μην την προκαλούμε.

Δημιουργός άρθρου: Γιάννης Μπάτσης, φοιτητής Διαχείρισης πολιτισμικού περιβάλλοντος και νέων τεχνολογιών