Αγοραφοβία

Το παρακάτω δοκίμιο πραγματεύεται το θέμα γύρω απ’ την αγοραφοβία κι επικεντρώνεται στους τρόπους εντοπισμού και αντιμετώπισής της.

Τι είναι αγοραφοβία;

Με τον όρο αγοραφοβία ή συνηθέστερα κοινωνική φοβία είναι μια συναισθηματική κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο αποφεύγει κάθε επαφή με τον έξω κόσμο για διάφορους λόγους. Πώς καταλαβαίνουμε όμως ότι κάποιος πάσχει απ’ αυτό; Παρακάτω αναλύονται μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

Πώς γίνεται αντιληπτός ένα αγοραφοβικός άνθρωπος;

Πρώτα απ’ όλα ο αγοραφοβικός άνθρωπος αρνείται πολλές φορές πεισματικά να συναντηθεί μ’ άλλους ανθρώπους από το φόβο μη νιώσει άγχος ή φόβο. Αποφεύγει κάθε είδους κοινωνική και γενικότερα όποια δραστηριότητα τον αναγκάζει να βγει από το σπίτι και προτιμάει να μείνει σ’ αυτό και ν’ ασχοληθεί με δικά του πράγματα. Σ’ άλλη περίπτωση δεν επιδιώκει επαφή με κανέναν άλλον είτε πρόκειται για συγγενικό είτε για φιλικό πρόσωπο και προτιμάει τη μοναξιά.

Παράγοντες που προκαλούν αγοραφοβία

Ένας από τους συνηθέστερους παράγοντες που προκαλούν σε κάποιον αυτό το δυσμενές συναίσθημα είναι το περιβάλλον με το οποίο συναναστρέφεται (κοινωνικό, επαγγελματικό κ.λ.π.) καθώς υφίσταται κακή αντιμετώπιση απ’ τους γύρω του ακόμα και χωρίς λόγο, κάτι που τον κάνει να θέλει να κλειστεί στο σπίτι μ’ αποτέλεσμα να οδηγείται πολλές φορές σε κατάθλιψη. Ακόμα πολλοί άνθρωποι εξαιτίας διάφορων ανάλογων συνθηκών δεν εργάστηκαν ποτέ στη ζωή τους με αποτέλεσμα να παθαίνουν την προαναφερθείσα συνέπεια.

Επίσης δεδομένης της άρνησης των άλλων να επισκεφτούν τον πάσχοντα και γενικότερα να ενδιαφερθούν γι’ αυτόν οξύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Ωστόσο υπάρχουν και ψυχολογικοί παράγοντες που οδηγούν κάποιον στην κοινωνική φοβία.

Ψυχολογικοί παράγοντες

Πρώτη ψυχολογική αιτία έχει να κάνει με το πώς έχει μεγαλώσει ένας άνθρωπος. Για παράδειγμα κάποιος που έχει μεγαλώσει με χρόνια μοναξιά (κυρίως τα μοναχοπαίδια) είναι δύσκολο ν’ αλλάξει αυτό που ζει και λογικό είναι να φοβάται να βγει έξω, άλλος λόγος είναι και το έντονο κοινωνικό στρες και εκτεταμένη ευαισθησία στην απόρριψη που έχει πάρα πολύς κόσμος, κάτι που τον κάνει πάρα πολύ διστακτικό στο να πλησιάσει τους άλλους.

Εξίσου αρνητικό ρόλο μπορεί να παίξουν και οι κακές εμπειρίες του παρελθόντος και η αδυναμία του πάσχοντος να τα ξεχάσει, επιπλέον πολλοί άνθρωποι παρεξηγούνται πολύ εύκολα και συνηθίζουν να δραματοποιούν καταστάσεις, κάτι που προκαλεί έντονη στεναχώρια και θυμό. Πώς παρ’ όλα αυτά μπορεί κάποιος ν’ αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση; Κατόπιν αναφέρονται ενδεικτικά οι κυριότεροι τρόποι αντιμετώπισης.

Τρόποι αντιμετώπισης

Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της αγοραφοβίας είναι η σταδιακή έξοδος του ατόμου από το σπίτι του, κάτι που θα του κάνει ουσιαστικό καλό. Δεύτερον, όταν έρχονται επισκέψεις να κάθεται μαζί τους και να μην απομονώνεται στο δωμάτιό του. Ακόμα και οι άλλοι από τη μεριά τους καλό θα είναι να το βοηθούν στα προβλήματά του, ούτως ώστε να τον ενθαρρύνουν στο να επιδιώκει επαφές μαζί τους αγνοώντας τα ελαττώματά του και κυρίως να μην είναι τόσο πολύ ευαίσθητος με ασήμαντα θέματα.

Ακόμα οφείλει ν’ ακούει τους έμπειρους ανθρώπους και ιδιαίτερα γονείς και ειδικούς, προκειμένου να βελτιωθεί ψυχολογικά κι επίσης να μην απογοητεύεται επειδή δεν ταίριαξε μ’ αυτόν ή αυτούς που περίμενε.

Επίλογος

Κλείνοντας αξίζει και πάλι να επισημανθεί ότι η κοινωνική φοβία είναι μια απ’ τις δυσκολότερες καταστάσεις που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή απ’ όλους μας, ώστε ν’ αποφευχθούν τα χειρότερα.

Δημιουργός δοκιμίου: Γιάννης Μπάτσης, φοιτητής Διαχείρισης πολιτισμικού περιβάλλοντος και νέων τεχνολογιών